آیا آتش صدای خدا را می شنود؟

« ای آتش بر ابراهیم سرد و خاموش باش!»

آیه ۱۱ سوره پیامبران

صدر الدین قونوی عارف مشهور و شاگرد جلال‌الدین محمد مولوی سراینده کتاب جاودانه مثنوی مولوی از دانشمند بی بدیل ایران خواجه نصیر الدین طوسی پرسش های متعددی از طریق مکاتبه و ارسال نامه نموده و خواجه ایران زمین نیز بتوسط نامه او را پاسخ گفته است.

یکی از پرسش های قونوی در باره آیه    ۶۹     از سوره پیامبران ایت که در آن خداوند می گوید: ای آتش!بر ابراهیم خنک و سالم باش!

قونوی می پرسد: چگونه آتش که جماد است و گوش ندارد خطاب خدا را می شنود؟

این آیه در ارتباط با سرگذشت ابراهیم پیامبر است که  شرح می دهد چگونه  خدا ناباوران اورا به آتش انداختند و بنابر همین آیه آتش بر او سر د و خاموش شد.

پاسخی که خواجه نصیر الدین طوسی به قونوی می دهد این است: زبان تکوینی و تحویلی تنها به موجوداتی تعلق ندارد که از نیروی عقل برخوردارند.چنانکه در آیات دیگری خداوند می گوید: هر گاه ما اراده کنیم امری تحقق یابد و چون بگوییم باش !فورا موجود خواهد شد. 

در این پاسخ خواجه از زبان تکوینی و تحویلی سخن می گوید.این سخن خواجه با کشفیات فیزیک ذرات بنیادی امروزی مطابقت دارد .چنانکه فیزیکدان مشهور میچیچیو کاکو در کتب مشهورش« فیزیک غیر ممکن ها» می گوید: پنچ پارامتر غیر قابل تغییر بر نیروهای سازنده جهان حکم فرماست که باعث می شوند جهان وجود داشته باشد و حیات مجاز باشد.هم چنین   ثابت‌های دیگر ی بر کیهان تحمیل شده که گویی حیات فقط با حضور آنها مجاز است. در نتیجه چاره ای نداریم جز آن که بگوییم یا آفریدگاری وجود داشته، و یا میلیونها جهان موازی وجود دارد.به بیان دیگر، وقتی ما ثابت های حاکم بر جهان را تحلیل می کنیم به این نتیجه می رسیم که برای آن که حیات مجاز باشد دقیقا تنظیم شده اند.

بنابر این خطاب خداوند خالق بر جهان و یا چیزی از جهان همان تکوین و تحویل است که با اراده او بوجود آمده و با اراده او از بین می رود. یعنی خداوند با اراده اش به جهان خطاب می کند.