سرچشمه های بلاغت

پایه های بلاغت بر اساس آیات قرآن

ادوات تاکید کلماتی هستند که به یکی از اجزای کلام می‌پیوندند و نسبت مسند به مسندالیه را حتمی‌تر و استوارتر می‌سازند. ادوات تأکید در زبان عربی عبارتند از:

1- تکرار (تاکید لفظی)  الطریقُ مخوفٌ مخوفٌ

2- تاکید معنوی  نَجَحُ التلامیذُ کُلُّهُمْ

3- ضمیر فصل  واللَّهُ هُوَ الغنّیُ الحمیدُ

4- تقدیم ماحقّهُ تأخیر

الف) تقدیم مفعول‌به  ایّاک نعبد

ب) تقدیم جارومجرور  عَلَی اللهِ فلیتوکّلِ المُؤمنون

5- لام ابتداء: إِنَّکَ لَعَلَی خُلُقٍ عظیمٍ

6- إِنّما: إِنّما المومنون إِخْوَةٌ

7- مفعول مطلق تاکیدی : و رَتَّلِ القرآن ترتیلاً

8- صیغه مبالغه : إِنّ النفس لَأمّارةٌ بالسُّوء

9- إِنّ : إِنَّکَ نَجَحْتَ

10- ألا (آگاه باش) :ألا بِذکر الله تَطْمَئَنُّ القُلُوب

11- قَدْ (برسر فعل ماضی): قَدْ رَسَبَ الطالِبُ

12- انواع قسم :  وَالعَصّرِ

13- نون تأکید ثقیلة و خفیفه:  لَأَذْهَبَنَّ -لَأَذهبَن

14- جمله اسمیه:  زیدٌ کاتِبٌاز

از 14مورد 9 مورد آن بر اساس آیات قرآنی است.

امیر تهرانی

تاریخ یک کتاب(1)

«تاریخ قرآن» نام شاخه‌اى از علوم قران است که به سرگذشت قران کریم از آغاز نزول تاکنون مى‌پردازد و در آن مسائلى مانند سیر نزول ، حفظ و نگارش آن، گردآورى و جمع قران، مصاحف نخستین، پدیدارى اختلاف قرائات، علامت‌گذاری‌هاى گوناگون در مصحف و ترجمه قران به زبان‌هاى مختلف سخن مى‌گوید.

• 
  
  
• 
  
  • 
    
    
  • 
    
    
  • 
    
    
• 
  
• 
  
• 
  

پیشینه اصطلاح تاریخ قرآن

گرچه مباحث مورد اشاره قدمت دارد، اصطلاح «تاریخ قرآن» از اصطلاحات نوپدید در دو سده اخیر است. 

صرفنظر از چند گزارش نامطمئن از نگارش یکى دو کتاب با عنوان تاریخ قرآن در سده‌هاى سوم و چهارم هجرى، نخستین بار تئودور نولدکه (1) (۱۹۳۰ م) خاورشناس آلمانى در سال ۱۸۶۰ میلادى کتابى را با عنوان «تاریخ ‌قرآن» منتشر کرد.

پژوهشگرانِ مسلمان با این که گاهى به این عنوان اعتراض کرده‌اند، بیشتر قرآن‌‌پژوهان آن را پذیرفته و کتاب‌هایى را با همین نام تألیف کرده‌اند.

 گرچه بسیارى از مباحث در کتب خاورشناسان و مسلمانان در حوزه تاریخ قرآن مشترک است، بر اثر اختلاف این دو گروه در نوع نگرش به قران، دیدگاه آن‌ها درباره ماهیت و تعریف این بحث متفاوت است.

تاریخ قرآن نزد خاورشناسان

خاورشناسان از اوایل سده نوزدهم تا نیمه ‌دوم سده بیستم میلادى، اهتمام ویژه‌اى به مباحث تاریخ قرآن داشته‌اند. بیشتر نوشته‌هایى که در آن‌ها به مباحث تاریخ قرآن پرداخته شده عناوینى چون «مقدمه ای بر قرآن» (2) و «مطالعات قرآنى»(3) منتشر شده‌اند.

منبع: دانشنامه اسلامی

انتخاب: امیر تهرانی