از هوش مصنوعی پرسیده شد:

آیا می توان کتابی مانند قرآن نوشت؟

هوش مصنوعی پاسخ داد:

«از نظر ادبی، قرآن یک متن بی‌نظیر و بسیار تأثیرگذار است که از نظر بلاغت، فصاحت و ساختار زبانی جایگاه ویژه‌ای دارد. بسیاری از محققان و زبان‌شناسان معتقدند که ترکیب سبک، آهنگ، و محتوای آن به گونه‌ای است که تکرار آن بسیار دشوار است.

اما اگر از دیدگاه فنی و علمی بخواهیم بررسی کنیم که چه دانشی برای نوشتن کتابی مشابه نیاز است، باید به موارد زیر توجه داشت:

1. زبان‌شناسی و ادبیات عرب – قرآن در اوج فصاحت و بلاغت زبان عربی است، بنابراین تسلط کامل بر ادبیات عربی کلاسیک ضروری است.

2. معرفت‌شناسی و حکمت – محتوای قرآن شامل آموزه‌های عمیق فلسفی، اخلاقی، و اجتماعی است که نیازمند درک عمیق از فلسفه و معرفت‌شناسی است.

3. تاریخ و فرهنگ عربستان در قرن هفتم میلادی – بسیاری از مفاهیم و داستان‌های قرآن با فرهنگ و تاریخ آن دوران ارتباط دارد.

4. علم معانی، بیان و بدیع – این علوم مربوط به زیبایی‌های ادبی و هنری زبان هستند و در فهم و تولید متن مشابه مؤثرند.

5. علم تفسیر و علوم قرآنی – برای درک و تحلیل عمیق‌تر قرآن، شناخت تفسیر و دانش‌های مرتبط ضروری است.

اما مهم‌ترین نکته این است که بسیاری از مسلمانان قرآن را کلام وحیانی و غیرقابل تقلید می‌دانند. در تاریخ، تلاش‌هایی برای ایجاد متونی مشابه انجام شده، اما هیچ‌کدام نتوانسته‌اند تأثیر، ماندگاری و پذیرش گسترده قرآن را داشته باشند.

تحلیل علمی امکان‌پذیری نوشتن کتابی مانند قرآن

از منظر علمی، برای بررسی این موضوع می‌توان از سه بُعد اصلی استفاده کرد:

1. بُعد زبان‌شناسی و ادبی

2. بُعد معناشناسی و معرفت‌شناسی

3. بُعد روان‌شناسی و جامعه‌شناسی تأثیرگذاری متن

1. بُعد زبان‌شناسی و ادبی

قرآن از نظر زبان‌شناسی ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی دارد که آن را از سایر متون متمایز می‌کند. برای نوشتن کتابی مشابه، باید به موارد زیر تسلط داشت:

۱.۱. سبک‌شناسی قرآن

قرآن دارای وزن و ریتم خاص است که به آن موسیقی درونی می‌دهد. این ویژگی بدون استفاده از اوزان شعری عربی به دست آمده است.

استفاده از التفات (تغییر ناگهانی ضمایر و زمان افعال) که در متون معمولی نادر است.

کاربرد تکرارهای معنایی و واژگانی که باعث تقویت پیام و تأثیرگذاری می‌شود.

۱.۲. فصاحت و بلاغت

تسلط بر علم بدیع، بیان و معانی که شامل آرایه‌های ادبی مانند استعاره، تشبیه، ایجاز، و سجع است.

توانایی خلق جملات موجز اما عمیق که بتواند در ذهن خواننده ماندگار شود.

مغز زن ، مغز مرد

« از...نشانه‏ هاى الهى آن است که از سرشت، و نوع خودتان، براى شما همسرانى آفرید تا به سوى آنان رفته  و در کنار آنها، آرامش یابید.»

 آیه ۲۱ سوره روم

لوآن بریزنداین کتابی تحت عنوان «مغز زن » نوشته است که جزو آثار پرفروش در آمده است . او در جایی از این کتاب می نویسد:

«بیش از ۹۹ درصد رمزگذاری ژنتیکی زن و مرد دقیقاً یکسان است. از میان سی هزار ژنی که در ساختار ژنی انسان وجود دارد، اختلاف کمتر از یک درصد بین دو جنس، اختلاف زیادی نیست؛ ولی همین اختلاف یک درصدی بر تک تک سلول‌های بدن تأثیر می‌گذارد، از تارهای عصبی که لذت و درد را ثبت می‌کنند گرفته ، تا آنهایی که انتقال دهنده ادراک، افکار، احساسات و هیجانات‌اند.

در مدت بیست سالی که به مداوای زن‌های بیمار مشغول بوده‌ام، بی صبرانه منتظر بودم پیشرفتی در دانش مربوط به مغز و رفتار زن صورت گیرد. تنها در شروع هزاره جدید بود که تحقیقات هیجان انگیزی انجام شد و نشان داد ساختار، عملکرد و شیمی مغز زن بر خلق، پردازش فکر، انرژی، انگیزه‌های جنسی، رفتار و سلامت او تأثیرگذارند.»

قطعا همین اختلاف یک در صدی است که باعث می شود زنان مر کز آرامش در زندگی باشند و مرد از دوران کودکیش تا زمانی که زنده است نیاز دارد تا زیر سایه، همسر، مادر، خواهر زندگی کند.

زبان نخستین انسانها

قرآن در آیه ۲۱۳ سوره بقره گوید:

«مردم امت واحدى بودند ...

پس اگر مردم امت واحدی بودند، بناچار زبان آنان نیز یکی بوده است

«دنی هیبر، زبان‌شناسی که زبان‌های در خطر انقراض را مطالعه می‌کند، می‌گوید ردیابی قدیمی‌ترین زبان کار پیچیده‌ای محسوب می‌شود. یکی از راه‌های شناسایی منشأ یک زبان این است که نقطه‌ای را پیدا کنیم که در آن یک زبان واحد با گویش‌های مختلف به دو زبان کاملاً تمایز تبدیل می‌شود؛ به‌طوری‌که افرادی که به آن گویش‌ها حرف می‌زنند، دیگر حرف‌های یکدیگر را متوجه نمی‌شوند. به عنوان مثال، چقدر باید در تاریخ به عقب برگردید تا انگلیسی‌زبانان بتوانند حرف‌های آلمانی‌زبانان را متوجه شوند؟ آن نقطه از زمان نشانگر منشأ انگلیسی و آلمانی به عنوان زبان‌های متمایز است که از یک زبان مشترک منشعب می‌شود.۱»

«نخستین بار  فان باکس هورن  زبانشناس و دانشمند هلندی بود که زبانی آغازین را مادر برخی زبانهای آسیایی و اروپایی دانست و آن را زبان سکایی شناسایی کرد.

این سرآغازی بر دانش زبانشناسی بر پایه جستجو برای بازسازی یا کشف یک زبان مشترک بود. در سال ۱۶۴۷ این اندیشه پیش کشیده شد و زبان سکایی سرچشمه یگانه یک خانواده زبانی به‌شمار آمد. این خانواده در آغاز شش زبان را دربرمی گرفت: 

هلندی، آلبانیایی، یونانی، لاتین، فارسی و آلمانی. در ۱۶۵۴ او زبانهای اسلاوی، سلتی و بالتیک را هم به این خانواده افزود.

جهانگرد ترک عثمان اولیا چلپی،  در ۶–۱۶۶۵ راهی وین شد و در آنجا همانندی‌هایی میان فارسی و آلمانی یافت. 

ویلیام جونز  در سال ۱۷۸۶ در انجمن پادشاهی بررسی‌های آسیایی در کلکته سخنرانی سرشناسی انجام داد که در زبان شناسی تاریخی  با اهمیت به‌شمار می‌رود.

بخشی از این سخنرانی چنین است:

«زبان سانسکریت  پیشینهٔ باستانی‌اش هرچه باشد ساختاری شگفت‌انگیز دارد، پیشرفته تر از یونانی  است، سترگ‌تر از لاتین است و آراسته تر از هر دوی آنهاست؛ بااین‌همه، هر دو، هم در ریشه‌های فعل و هم در ساختهای دستوری، همسانی و نزدیکی بسیار بیشتر از آن دارد که تنها وابسته به بخت بتواند بوده‌باشد؛ شباهتی چندان نزدیک و چنان قوی که هیچ واژه‌شناس تاریخی نمی‌تواند به سنجش سانسکریت  و یونانی  و لاتین بپردازد و آنگاه بدین نکته باور نیاورد که این هر سه می‌باید از سرچشمه‌ای یگانه برخاسته باشند؛ سرچشمه‌ای که شاید دیگر اکنون موجود نباشد. نشانه‌های دیگری هم هست، هرچند نه بدان محکمی، که براساس آن می‌توان چنین فرض کرد که زبان‌های گوتیک و سلتی و فارسی  نیز خاستگاهی یگانه با سانسکریت دارند.»۲

۱-مقاله در جستجوی زبان اولیه نوشته خانم مریم صفدری

۲-ویکپدیا