تحقیق جدید در قران(): فهرست مهندس بازرگان

کارهای محققان

درند قرن نوزدهم و بیستم ، کسانی از محققان اروپائی به تحقیق در باره قرآن پرداختند و اسامی معروف ترین آنها «ژول لابوم» و «بلاشر» (فرانسوی) و «نولدکه» (آلمانی) است که کارهای تحقیقی قابل تحسینی در این خصوص کرده اند 

آنها کاری را کردند که خداوند ، تقریبا 1200 سال قبل ، از معاصرین آنحضرت ،  خواسته بود که کنند اما نکردند ، و آن «تدبر در قرآن» بود (که در سوره های محمد (ص) و نساء خطاب به منافقان و مومنان سست ایمان دعوت به آن کرده بود و آنها که مخاطب مستقیم قرآن بودند گوش ندادند) اما ، پس از تقریبا 1200 سال آن محققان اروپایی آن کار را کردند و به دستاوردهائی رسیدند که هیچ مسلمان و مومنی تا زمان آنها به چیزی شبیه به آن دستاوردها نرسیده بود .

(گزارشاتی وجود دارد که نشان می دهد این محققان ضمن تحقیق بی شیله و نیرنگ هم نبوده اند. البته استثناء وجود دارد مانند : پرفسور مونتگمری وات و جان دیون پورت) 

کشف المطالب انتهای قرانها 

از جمله ژول لابوم انتهایمطالب قرآن را عنوان بندی کرد و و آنها را در لیستی که اشاره به محل آنها در قرآن داشت گرد آورد . جدول های موسوم به «کشف المطالب» که در انتهای قرآن های چاپ حدود پنجاه سال قبل وجود دارد کار هموست که بدون ذکر نامش صورت گرفته است (لابد علت درج نکردن نامش خجالت از این بوده که ببین چطور «کافران» قرآنِ ما را از خودمان بهتر می شناسند !)

و بلاشر و نولدکه در تعیین ترتیب نزول سوره ها کارهای ارزشمندی دارند و مرحوم مهندس مهدی بازرگان به بلاشر نزدیک بوده و چنانکه خود میگوید آثار قرآنی او را دیده و خوانده بوده است .

لیست ترتیب نزول مرحوم مهندس بازرگان گرچه خیلی از لیست بلاشر بهتر است اما دو لیست مذکور نسبتا به هم نزدیکند .

1/2 – کارتحقیقی مرحوم مهندس مهدی بازرگان

اما از میان مسلمانان ، مرحوم مهندس مهدی بازرگان کار بسیار ارزشمندی دارد بنام «سیر تحول قرآن» که شالوده اش را در زندان (سیاسیِ دهه چهل) ریخت و چند سال پس از فراغت از زندان آن را تکمیل کرد که بزودی در دو جلد به چاپ رسید و مجددا آن را اصلاح و تکمیل کرد و نسخه اخیر الذکر از سال 55 تا کنون دائما دارد تجدید چاپ میشود .

این کار ، کاری است کاملا ارزشمند ، دارای محاسبات مفصل ، و استدلال های محکم، جدول ها ، و نمودارهای کافیِ مرتبط ، و استنتاج های معقول و مقبول .

بنابر همه آنچه گفته شد ، جوابِ سوالی که تیتر این فصل با آن شروع شده ، این است که لیست های خوبِ ترتیب نزول را میتوان در روایات و کارهای تحقیقیِ محققان جستجو کرد و ما اولا کار تحقیقی را بر روایات (آنهم از کسانی مانند ابن عباس که  جزء «معصومین» نیست و لذا سخنشان حجیت ندارد) ترجیح میدهیم ، و ثانیا از میان کارهای تحقیقی ، کار خوب مرحوم مهندس بازرگان را بر کارهای ژول لابوم و بلاشر و نولدکه و غیره ترجیح داده و ثالثا آن را اساس قرار داده و با ابزاری که خودمان ساخته ایم (و کارائیش باید توسط اهل نظر ارزیابی شود) بهبود بخشیده ایم ، اما ، در اینجا ، لیست ترتیب نزول آن بزرگوار را نقل کرده ، و سپس در ارزیابی آن کلماتی از زبان خودِ آن بزرگوار نقل میکنیم :

لیست مرحوم مهندس مهدی بازرگان

1 علق – 2 مدّثّر – 3 عصر – 4 طور – 5 اخلاص – 6 طارق – 7 انفطار – 8 شمس – 9 کوثر – 10 اعلی – 11 بروج – 12  تکویر – 13 انشراح – 14 ضحی – 15 ناس – 16  نازعات – 17 لیل – 18 ماعون – 19 مرسلات – 20 نباء – 21 قریش – 22 نجم – 23 انشقاق – 24 عبس – 25 همزه – 26 کافرون – 27 غاشیه – 28 قیامه – 29 تین – 30 واقعه – 31 رحمان – 32 حمد – 33 عادیات – 34 حاقّه  - 35 مسد – 36 فلق – 37 بلد – 38 تکاثر – 39 فیل – 40 فجر – 41 زلزال – 42 قارعه – 43  صافّات – 44 معارج – 45 مطفّفین – 46 قدر – 47 ذاریات – 48 قمر – 49 قلم – 50 دخان – 51 نوح – 52 مزّمّل – 53 طه – 54 حجر – 55 شعراء – 56 دهر (انسان) – 57 ص – 58 ق – 59 یس – 60 مومنون – 61 زخرف – 62 انبیاء – 63 جنّ – 64 مریم – 65 بیّنه – 66 فرقان – 67 ملک – 68 ابراهیم – 69 نحل – 70 کهف – 71 سجده – 72 اسراء – 73 نمل – 74 زمر – 75 جاثیه – 76 تغابن – 77 هود – 78 فصلت – 79 روم – 80 اعراف – 81 انعام – 82 عنکبوت – 83 سباء – 84 یونس – 85 یوسف – 86 قصص – 87 مومن – 88 لقمان – 89 شوری – 90 بقره – 91 فاطر – 92 محمد – 93 انفال – 94 صف – 95 احقاف – 96 جمعه – 97 آل عمران – 98 منافقون – 99 حجّ – 100 حشر – 101 حدید – 102 احزاب – 103 نساء – 104 رعد – 105 نور – 106 فتح – 107 طلاق – 108 حجرات – 109 توبه – 110 نصر – 111 مجادله – 112 ممتحنه – 113 تحریم – 114 مائده

 ادامه دارد...