سوره توبه بخش پنجم:ناتوانان و فقیران و بیماران از جهاد معافند...اعراب در کفر و نفاق شدید تر از دیگرانند

سوره توبه(برائت) ۱۱۴  امین و آخرین سوره قران بر حسب تاریخ نزول

آن‌هایی که از جهاد در رکاب رسول خدا باز نهاده شدند از این بازماندنشان خوشحالند و مجاهده به مال و جانشان در راه خدا را خوش نداشتند و  گفتند: شما در این هوای سوزان از وطن خود بیرون نروید! آنان را بگو: آتش دوزخ بسیار سوزان‏تر است، اگر می‏فهمیدند. (۸۱)

اکنون آن‌ها باید خنده کم و گریه بسیار کنند به کیفر اعمالی که می‏کردند. (۸۲)

پس اگر خدا تو را به سوی گروهی از آن بازماندگان برگرداند و آن‌ها  اجازه جهاد خواهند، به آن‌ها بگو: ابداً شما با من به جنگ نخواهید آمد و با هیچ کس از دشمنان من جهاد نخواهید کرد، شما هستید که اول بار برای تخلفتان از سفر جهاد اظهار مسرّت می‏کردید، اکنون هم با بازماندگان به جای خود بنشینید. (۸۳)

و هیچ گاه به نماز میت آن منافقان حاضر مشو و بر  قبر آن‌ها نیایست، که آن‌ها به خدا و رسولش کافر شدند و در حال فسق و بدکاری مردند. (۸۴)

و بسیاری اموال و اولاد آن منافقان تو را به شگفت نیارد، که خدا خواهد آن‌ها را به آن مال و اولاد در دنیا معذب گرداند و جانشان به حال کفر به درآید. (۸۵)

و هر گاه سوره ‏ای نازل شود که امر به ایمان به خدا و جهاد با رسول  کند ثروتمندان آن منافقان از حضور تو تقاضای معافی از جهاد کرده و گویند: ما را از معاف‏ شدگان محسوب دار. (۸۶)

بدان راضی بودند که با زنان و کودکان و عجزه در خانه بنشینند ، و دل‌های آن‌ها نقش کفر و ظلمت گرفته و دیگر هیچ درک حقایق نکنند. (۸۷)

اما رسول و مؤمنان اصحابش به مال و جانشان در راه خدا جهاد کردند و آن‌هایند که همه خیرات و نیکویی‌ها  مخصوص آن‌هاست و هم آنان سعادتمندان عالمند. (۸۸)

خدا برای  آن‌ها باغ‌هایی که به زیر درختانش نهرها جاری است مهیا فرموده که در آن تا ابد متنعّم باشند و این به حقیقت سعادت و فیروزی بزرگ است. (۸۹)

و گروهی از اعراب بادیه نزد تو آمده و عذر می ‏آورند که اجازه معافی از جهاد یابند و نیز گروهی که تکذیب خدا و رسول را کرده از جهاد بازنشستند، به زودی کافران از این دو طایفه را عذابی دردناک خواهد رسید. (۹۰)

ناتوانان ، بیماران و فقیران از جهاد معافند

بر ناتوانان و بیماران و فقیران که خرج سفر  ندارند گناهی بر ترک جهاد نیست هر گاه که با خدا و رسول او خیرخواهی و اخلاص ورزند بر نیکوکاران عالم از هیچ راه حرج و زحمتی نیست و خدا بسیار آمرزنده و مهربان است. (۹۱)

افراد با ایمانی که توانایی مالی ندارند ولی دل دخدمت دارند معافند

و همچنین بر آن مؤمنانی که چون مهیای جهاد شده و نزد تو آیند که زاد و لوازم سفر آن‌ها را مهیا سازی و تو پاسخ دهی که من مالی که به شما مساعدت کنم ندارم بر می‌گردند در حالی که از شدت حزن اشک از چشمانشان جاری است که چرا نمی‏توانند مخارج سفر خود فراهم سازند . (۹۲)

منحصراً گناه و عقوبت آن‌ها راست که با وجود تمکن و دارایی از تو رخصت معافیت از جنگ می‏طلبند و خوش دارند که با بازماندگان (یعنی زنان و کودکان) در خانه بنشینند و خدا بر دل آن‌ها نقش کفر و ظلمت زده به طوری که هیچ درک نکنند. (۹۳)

وقتی که شما به سوی آن‌ها بر می‏گردید آن‌ها به عذرهای بی‏جا می‌پردازند، به آن‌ها پاسخ ده که ما هرگز به این عذرتراشی‏ها تصدیق شما نکنیم، بی‏ شک خدا حقیقت حال شما را بر ما روشن گردانید، و به زودی خدا و رسولش کردار شما را دیده، آن گاه به سوی خدایی که دانای غیبت و شهود است بازتان گردانند پس شما را به کردارتان واقف کند. (۹۴)

چون شما به سوی آن‌ها بازگردید قسم ‏های مؤکد به خدا برای شما یاد کنند که از آن‌ها چشم‏ پوشی کنید. از آن‌ها اعراض کنید که مردمی پلیدند و به کیفر کردار خود به آتش دوزخ مأوی خواهند یافت. (۹۵)

 برای این‌که شما از آن‌ها راضی شوید قسم‌ها یاد می‏کنند، پس اگر شما مؤمنان هم از آن‌ها راضی شوید خدا هرگز از آن گروه فاسق راضی نخواهد شد. (۹۶)

اعراب در کفر و نفاق بر تر از دیگرانند

اعراب  در کفر و نفاق از دیگران سخت‏تر و به جهل و نادانی احکام خدا که بر رسولش فرستاده سزاوارترند، و خدا دانا و حکیم است. (۹۷)

و برخی از اعراب  مخارجی را که می‏کنند بر خود ضرر و زیانی می‏پندارند و برای شما مسلمین مترصد حوادث و عواقب ناگوارند و حال آن‌که عواقب و حوادث بد بر خود آن‌ها خواهد بود و خدا شنوا و داناست. (۹۸)

اعراب با ایمان واقعی 

و برخی دیگر از همان اعراب  ایمان واقعی به خدا و قیامت آورده و آن‌چه را در راه خدا انفاق می‏کنند موجب تقرب نزد خدا و دعای خیر رسول دانند، آری آگاه شوید که انفاق آن‌ها موجب قربشان به خداست، و البته خدا آنان را در (سرای) رحمت خود داخل می‏گرداند، که خدا بسیار آمرزنده و مهربان است. (۹۹)

و آنان که سبقت به ایمان گرفتند از مهاجر و انصار و آنان که به نیکی پیروی آنان کردند، خدا از آن‌ها خشنود است و آن‌ها از خدا خشنودند، و خدا برای همه آن‌ها بهشت‏هایی که از زیر درختان آن‌ها نهرها جاری است مهیا ساخته که در آن بهشت تا ابد متنعّم باشند، این به حقیقت سعادت بزرگ است. (۱۰۰)

ادامه دارد....