سوره برائت (بخش چهارم): روانشاسی دورویان و منافقان

سوره توبه(برائت)  ۱۱۴ امین و آخرین سوره بر حسب تاریخ نزول

منافقان و دورویان پیامبر را این چنین ارزیابی می کردند؟

و بعضی هستند که دائم پیامبر  را می‏آزارند و  می‏گویند: او شخص ساده و زودباوری است. بگو زودباوری او لطفی به نفع شماست، که به خدا ایمان آورده و به مؤمنان هم اطمینان دارد و برای مؤمنان شما وجودش رحمت است، و برای آن‌ها که رسول را آزار دهند عذابی دردناک مهیاست. (۶۱)

دورویان به قسم خوردن عادت دارند

آنان برای اغفال و خشنود کردن شما مؤمنان به نام خدا سوگند می‏خورند در صورتی که اگر ایمان داشتند سزاوارتر این بود که خدا و رسول را از خود خشنود کنند. (۶۲)

آیا ندانسته ‏اند که هر کس با خدا و رسولش به عداوت برخیزد آتش دوزخ کیفر دائمی اوست؟ و این به حقیقت ذلت و خواری بزرگ است. (۶۳)

سوره ای که منافقان از آن وحشت داشتند

منافقان از آن روزی می‏ترسند که خدا سوره ‏ای بفرستد که آن‌ها را از آن‌چه در درون آن‌هاست آگاه کند. بگو: اکنون تمسخر کنید، خدا آن‌چه را که از آن می‏ترسید آشکار خواهد ساخت. (۶۴)

منافقان: ما شوخی می کنیم

و اگر از آن‌ها بپرسی پاسخ دهند که ما به مزاح و مطایبه سخن می‏راندیم. بگو: آیا با خدا و آیات و رسول او تمسخر می‏کردید؟! (۶۵)

عذر نیاورید، که شما بعد از ایمان کافر شدید، اگر از برخی از شما درگذریم گروهی را نیز عذاب خواهیم کرد که مردمی بسیار زشتکار بوده‌اند. (۶۶)

مردان و زنان منافق، متّفق با همدیگر و طرفدار یکدیگرند، مردم را به کار بد وا می‌دارند و از کار نیکو منع می‏کنند و دست خود را می‏بندند، و چون خدا را فراموش کردند خدا نیز آن‌ها را فراموش کرد ، در حقیقت منافقان بدترین زشتکاران عالمند. (۶۷)

خدا مرد و زن از منافقان و کافران را وعده آتش دوزخ و خلود در آن داده، همان دوزخ برای  آن‌ها کافی است و خدا آن‌ها را لعن کرده و عذابی ابدی دارند. 

به مانند آن‌هایی که پیش از شما بودند در صورتی که پیشینیان از شما قوی‏تر بودند و مال و اولادشان بیشتر بود، پس به سهم خود  متمتّع بودند، اکنون هم که نوبت به شما رسید به تمتّع دنیا به سهم خود مانند آن‌ها سرگرم شدید و هم  به مانند آن‌ها فرو رفتید! آنان مردمی هستند که اعمالشان در دنیا و آخرت نابود و باطل گشت و هم آنان به حقیقت زیانکاران عالمند. (۶۹)

آیا اخبار پیشینیانشان مانند قوم نوح و عاد و ثمود و قوم ابراهیم و اهل مَدْین و  موتفکات به آن‌ها نرسید که رسولان الهی آیات و معجزات آشکار بر آن‌ها آوردند  ؟خدا هیچ ستمی بر آن‌ها نکرد بلکه آن‌ها خود در حق خویش ستم می‏کردند. (۷۰)

روانشناسی و ساختار اخلاقی انسان های پارسا

و مردان و زنان مؤمن همه یاور و دوستدار یکدیگرند، خلق را به کار نیکو وادار و از کار زشت منع می‏کنند و نماز به پا می‏دارند و زکات می‏دهند و حکم خدا و رسول او را اطاعت می‏کنند، آنان را البته خدا مشمول رحمت خود خواهد گردانید، که خدا صاحب اقتدار و درست کردار است. (۷۱)

خدا اهل ایمان را از مرد و زن وعده فرموده که در بهشت خلد ابدی که زیر درختانش نهرها جاری است درآورد و در عمارات نیکو و پاکیزه بهشت عدن منزل دهد و برتر و بزرگتر از هر نعمت، مقام رضا و خشنودی خداست و آن به حقیقت فیروزی بزرگ است. (۷۲)

ای پیغمبر با کافران و منافقان جهاد و مبارزه کن و بر آن‌ها بسیار سخت‏گیر، و مسکن و مأوای آن‌ها دوزخ است که بسیار بد بازگشتگاه و منزلگاهی است. (۷۳)

درب توبه حتی بر روی منافقان باز است

(منافقان) قسم به خدا یاد می‏کنند که (حرف کفر) بر زبان نیاورده‏اند، در حالیکه  سخن کفر گفته و پس از اظهار اسلام کافر شدند و همت بر آن‌چه موفق بر آن نشدند گماشتند ،  آن‌ها به جای آن‌که از آن بی ‏نیازی که به فضل خدا و رسول نصیب آن‌ها شد شکر گویند در مقام انتقام و دشمنی برآمدند، اکنون هم اگر باز توبه کنند برای آن‌ها بهتر است و اگر روی بگردانند آن‌ها را خدا در دنیا و آخرت به عذابی دردناک معذب خواهد فرمود و دیگر در همه روی زمین یک نفر دوستدار و یاوری برای آن‌ها نخواهد بود. (۷۴)

و بعضی از آن‌ها این گونه با خدا عهد بستند که اگر نعمت و رحمتی نصیب ما کند البته صدقه  پردازیم و از نیکان می‏شویم. (۷۵)

و (با این عهد) باز چون خدا از فضل و نعمت خود نصیب آن‌ها کرد بر آن بخل ورزیدند و روی گردانیده و  اعراض کردند. (۷۶)

در نتیجه خدا هم دل آن‌ها را ظلمتکده نفاق گردانید تا روزی که به کیفر بخل و اعمال زشت خود برسند، زیرا با خدا خلف وعده کرده و دروغ می‌گفتند. (۷۷)

آیا ندانستند که خدا از باطن آن‌ها و سخنان سرّی ایشان آگاه است و خدا دانای غیب و عالم به اسرار پنهانی است؟! (۷۸)

آن کسانی که عیب‏جویی می‏کنند بر آن مؤمنانی که به صدقات مستحبّ فقیران را دستگیری می‏کنند و همچنین مسخره می‏کنند مؤمنانی را که از اندک چیزی که مقدور آن‌هاست هم مضایقه نمی‏کنند، خدا هم آن‌ها را البته مسخره و مجازات می‏کند و به آن‌ها عذابی دردناک خواهد رسید. (۷۹)

ای پیامبر : اگر هفتاد مرتبه برای منافقان طلب آمرزش کنی نتیجه ای نخواهد داشت

(ای پیغمبر) تو بر آن مردم منافق خواهی طلب مغفرت بکن یا نکن، اگر هفتاد مرتبه هم بر آن‌ها آمرزش طلبی خدا هرگز آنان را نخواهد بخشید، زیرا آن‌ها  به خدا و رسول او کافر شدند و خدا فاسقان را هرگز هدایت نخواهد کرد. (۸۰)