سوره آل عمران بخش نهم: هیچ پیامبری خیانت نمی کند، دوروها ی صدر اسلام، انسان توانایی مرگ حتمی را ندارد...

سوره آل عمران ۸۹ امین سوره بر حسب تاریخ نزول

مطالبی که نخستین بار توسط قران مطرح شدند

هیچ پیامبری خیانت نمی کند

و هیچ پیغمبری خیانت نخواهد کرد، و هر کس خیانت کند روز قیامت با همان خیانت بیاید و هر کس هر عمل به جا آرد به جزای کامل آن می‏‌رسد و به هیچ کس ستمی نخواهد شد. (۱۶۱)

آیا کسی که در راه رضای خدا قدم بردارد مانند کسی است که  راه غضب خدا پیماید؟ که منزلگاه او جهنم است و بسیار بد جایگاهی است. (۱۶۲)

این دو گروه را نزد خدا درجات  است و خدا به هر چه می‏‌کنند بیناست. (۱۶۳)

پیامبر برای ابلاغ ایات الهی و آموزش علم کتاب خدا و حکمت مبعوث شده است

خدا بر اهل ایمان منّت گذاشت که رسولی از خودشان در میان آنان برانگیخت که بر آن‌ها آیات او را تلاوت می‏‌کند و آنان را پاک می‏‌گرداند و به آن‌ها علم کتاب و حقایق حکمت می‏‌آموزد، و همانا پیش از آن در گمراهی آشکار بودند. (۱۶۴)

انسان خود مسئول مشکلات خویش است

آیا هر گاه به شما آسیبی رسد در صورتی که دو برابر آن آسیب را به دشمنان رساندید گویید: این از کجاست؟ بگو: این مصیبت از دست خود کشیدید، همانا خدا بر هر چیز تواناست. (۱۶۵)

و آن‌چه در روز مقابله دو صف کارزار به شما رسید به قضا و مشیت نافذ خدا بود  و تا معلوم کند چه کسانی ثابت‏‌قدم در ایمانند. (۱۶۶)

حال و احوال دورو ها در صدر اسلام

و تا معلوم کند حالِ آنان که نفاق و دورویی کردند و زمانی که به آن‌ها گفته شد بیایید در راه خدا جهاد و یا دفاع کنید  گفتند که اگر ما به فنون جنگی دانا بودیم از شما تبعیت نموده و به کارزار می‏‌آمدیم. اینان به کفر نزدیک‌ترند تا به ایمان به زبان چیزی اظهار کنند که در دل خلاف آن پنهان داشته‏‌اند، و خدا بر آن‌چه پنهان می‏‌دارند آگاه‏تر از خود آن‌هاست. (۱۶۷)

انسان توانایی دفع مرگ حتمی را ندارد

آن کسانی که در جنگ با سپاه اسلام همراهی نکرده و درباره برادران خود گفتند: اگر آنان نیز سخنان ما را شنیده بودند  کشته نمی‏‌شدند، بگو:  مرگ را از خود دور کنید اگر راست می‏‌گویید. (۱۶۸)

البته نپندارید که شهیدان راه خدا مرده‏‌اند، بلکه زنده اند در نزد خدا متنعّم خواهند بود. (۱۶۹)

آنان به فضل و رحمتی که خدا نصیبشان گردانیده شادمانند، و دلشادند به حال آن مؤمنان که هنوز به آن‌ها نپیوسته‏‌اند و بعداً در پی آن‌ها به سرای آخرت خواهند شتافت که بیمی بر آنان نیست و غمی نخواهند داشت. (۱۷۰)

دلشادند به نعمت و فضل خدا و این که خداوند اجر اهل ایمان را هرگز ضایع نگذارد. (۱۷۱)

آنان که دعوت خدا و رسول را اجابت کنند پس از آن‌که به آن‌ها رنج و الم رسید، از آن‌ها هر کس نیکوکار و پرهیزکار شد اجر عظیم خواهد یافت. (۱۷۲)

شجاعان از تبلیغات منفی نترسیدند

آن مؤمنانی که چون مردم  به آن‌ها گفتند: لشکری بسیار بر علیه شما مؤمنان فراهم شده، از آنان در اندیشه و بر حذر باشید،  بر ایمانشان بیفزود و گفتند: تنها خدا ما را کفایت کند و او نیکو وکیل و کارسازی است. (۱۷۳)

آن گروه مؤمنان با نعمت و فضل خدا در حالی بازگشتند که بر آنان هیچ الم و رنجی پیش نیامد و پیرو رضای خدا شدند، و خدا صاحب فضل و رحمتی بزرگ است. (۱۷۴)

اضطراب و ترس از جانب شیطان است

تنها این شیطان است که می‏‌ترساند دوستداران خود را، شما مسلمانان از آنان بیم و اندیشه مکنید و از من بترسید اگر اهل ایمانید. (۱۷۵)

خداناباوران نمی توانند زیانی به خدا برسانند

(ای پیغمبر) تو اندوهناک مباش که گروهی به راه کفر می‏‌شتابند، آن‌ها هرگز زیانی به خدا نرسانند و خدا می‏‌خواهد آن‌ها را در آخرت هیچ نصیبی ندهد، و نصیبشان عذاب بزرگ و سخت دوزخ خواهد بود. (۱۷۶)

آنان که خریدار کفر شدند به عوض ایمان، هرگز زیانی به خدا نمی‏‌رسانند، و آنان را عذابی دردناک است. (۱۷۷)

چرا به خدا ناباوران مهلت داده می شود

آنان که به راه کفر رفتند گمان نکنند که مهلتی که ما به آن‌ها می‏‌دهیم به حال آنان بهتر خواهد بود، بلکه آن‌ها را  مهلت می‏‌دهیم تا بر گناه و سرکشی خود بی‌فزایند، و آنان را عذابی خوارکننده است. (۱۷۸)

هرکسی از اسرار غیب آگاه نمی شود

خداوند هرگز مؤمنان را بدین حال کنونی که بر آنید وانگذارد تا آن‌که بدسرشت را از پاک گوهر جدا کند. و خدا همه شما را از سرّ غیب آگاه نسازد و لیکن  از پیغمبران خود هر که را مشیت او تعلق گرفت برگزیند، پس شما به خدا و پیغمبرانش بگروید، که هر گاه ایمان آرید و پرهیزکار شوید اجر عظیم خواهید یافت. (۱۷۹)

بخل و خسیسی نفعی در بر نخواهد داشت

آنان که بخل نموده و از مالی که خدا از فضل خویش به آن‌ها داده حقوق فقیران را ادا نمی‏‌کنند گمان نکنند این بخل به نفع آن‌ها خواهد بود بلکه به ضرر آن‌هاست، چه آن‌که مالی که در آن بخل ورزند در قیامت زنجیر گردن آن‌ها شود، و تنها خدا وارث آسمان‌ها و زمین است و خدا به کردار شما آگاه است. (۱۸۰