سوره اسراء پنجاهمین سوره قرآن بر حسب تاریخ نزول : بخش سوم
آیات ۱۱ الی ۳۰
-"انسان بد را فرا می خواند و در ضمن دعا می کند تا خیر نصیب او شود چون انسان همواره شتابزده است«11»
(بدیها می توانند نتیجه کارهای خودمان باشند چون در ضمن آن که به بدی روی آورده ایم و یا کار نادرستی انجام داده ایم از خداوند در خواست خیر و نیکی می کنیم. و این بخطر شتابی است که در روح انسان وجود دارد. پس چرا انسان فکر نمی کند که بدی و خوبی نمی توانند باهم پیش بروند و از بدی خوبی به وجود نمی آید)
-و شب و روز را دو نشانه قرار دادیم نشانه شب را که محو کردیم نشانه روز را فروزان گردانیدیم تا طی روز فضلى از پروردگارتان بجویید و تا شماره سالها و حساب را بدانید و هر چیزى را به روشنى باز نمودهایم«12»
(شب و روز برنامه زندگی هستند و در ضمن تقویم عمر ما را نشان می دهند. این ایه در بخش اول نشان از محو شدن و نابودن شدن زمان گذشته می دهد و این که زمان گذشته هر گز باز نمی گردد)
-و کارنامه هر انسانى را به گردن او بسته ایم و روز قیامت براى او نامه اى که آن را گشاده می بیند بیرون می اوریم«13»
(نامه کردار و رفتار هرکس پیش خود و همراه با اوست.)
-نامه ات را بخوان کافى است که امروز خودت حسابرس خود باشى«14»
(پس تا روز باز خوانی پرونده ها نیامده خود انسان می تواند آن پرونده را خوانده و خود حسابرسی کار خویش کند. چون روز قیامت نخستین که نامه کارهای ما را می خواند خود ما هستیم:
مکن کاری که بر پا سنگت آید جهان با این فراخی تنگت آید
چو فردا نامه خوانان نامه خوانند تو از این نامه خوانی ننگت آید
-هر کس به راه آمده تنها به سود خود به راه آمده و هر کس بیراهه رفته تنها به زیان خود بیراهه رفته است و هیچ بردارنده اى بار گناه دیگرى را بر نمىدارد و ما تا پیامبرى برنینگیزیم به عذاب نمىپردازیم«15»
(کسی را در گور دیگری قرار نمی دهند . هرکس مسئول کار خویش است. )
-و چون بخواهیم شهرى را هلاک کنیم ثروتمندان بی درد و خوش گذران را به چرخه ای بریم که تا در آن به انحراف بپردازند و در نتیجه عذاب بر آن شهر لازم گردد پس آن را زیر و زبر کنیم«16»
-و چه بسیار نسلها را که ما پس از نوح به هلاکت رساندیم و پروردگار تو به گناهان بندگانش بس آگاه و بیناست«17»
-هر کس خواهان دنیای زودگذر است به زودى هر که را خواهیم [نصیبى] از آن مىدهیم آنگاه جهنم را که در آن خوار و رانده داخل خواهد شد براى او مقرر مىداریم«18»
(اگر فقط و فقط دنیا بخواهیم ممکن است بدست آوریم ولی در جهان دیگر و در سرای آخرت فقیر خواهیم بود)
-و هر کس خواهان آخرت است و نهایت کوشش را براى آن بکند و مؤمن باشد آنانند که تلاش آنها مورد حقشناسى واقع خواهد شد«19»
-هر دو ی اینان و آنان را از عطاى پروردگارت مدد می بخشیم و عطاى پروردگارت کسی منع نشده است«20 »
ببین چگونه بعضى از آنان را بر بعضى دیگر برترى داده ایم و قطعا درجات آخرت و برترى آن بزرگتر و بیشتر است«21»
-معبود دیگرى با خدا قرار مده تا نکوهیده و وامانده بنشینى«22»
احترام به پدر ومادر احترام به خدا ست
-و پروردگار تو مقرر کرد که جز او را مپرستید و به پدر و مادر احسان کنید اگر یکى از آن دو یا هر دو در کنار تو به سالخوردگى رسیدند به آنها اوف مگو و به آنان پرخاش مکن و با آنها سخنى شایسته بگوى«23»
-و از سر مهربانى بال فروتنى بر آنان بگستر و بگو پروردگارا آن دو را رحمت کن چنانکه مرا در کودکی پروراندند«24»
-پروردگار شما به آنچه در دلهاى خود دارید آگاهتر است اگر شایسته باشید قطعا او آمرزنده توبه کنندگان است«25»
سه دستور نجاتبخش
و حق خویشاوند را به او بده و مستمند و در راهمانده را [دستگیرى کن] و ولخرجى و اسراف مکن«26»
(حق خویشاوند را بده!
مسستمند را دستگیری کن،
به فریاد در راه ماندگان برس!
وولخرجی همنکن!)
اسراف کردن
-چرا که اسرافکاران برادران شیطان هایند و شیطان همواره نسبت به پروردگارش ناسپاس بوده است«27»
و اگر به امید رحمتى که از پروردگارت جویاى آنى از ایشان روى مىگردانى پس با آنان سخنى نرم بگوى«28 »
!
-و دستت را به گردنت زنجیر مکن و بسیار هم گشاده دستى منما تا ملامت شده و حسرت زده بر جاى مانى«29»
(خسیس مباش و بخشنده بی حساب و کتاب هم مباش)
-بی گمان پروردگار تو براى هر که بخواهد روزى را گشاده یا تنگ مىگرداند در حقیقت او به [حال] بندگانش آگاه بیناست«30
ادامه دارد