کتابهای مقدس(۱۹۱): ایمان، هجرت ، جهاد -سخنرانیهای امام حسین علیه السلام

ایمان، هجرت و جهاد 

"کسانى که ایمان آورده و هجرت کرده و در راه خدا به جهاد پرداخته و کسانى که] پناه داده و یارى کرده‏ اند آنان همان مؤمنان واقعى‏ اند براى آنان بخشایش و روزى شایسته‏ اى خواهد بود "

سوره انفال آیه(۷۴)

سخنرانی امام حسین علیه السلام در زمان معاویه 

امام حسین (ع) در یکی از مراسم حج، در زمان حاکمیت معاویه، در جمع بزرگان صحابه، سخنانی ایراد و با استناد به سخنان پدر بزرگوارشان حضرت علی (ع) هدف و نقش خود را در آن شرایط بیان نمود. حضرت در آن جمع با آگاه سازی بزرگان صحابه از رجعت‌طلبی بنی‌امیه، سخن به میان آورد و خود را مصلح و حرکتش را اصلاح‌گری معرفی کرد و سخنان پدر بزرگوارش امام علی (ع) را شاهد برهدف و رفتار خود قرار داد و این چنین فرمود:

«خدایا! تو می‌دانی که آنچه از طرف ما صورت گرفته، رقابت در کسب قدرت یا افزون طلبی در ثروت نبوده، بلکه برای بازگرداندن نشانه و سنت‌های دین تو است و (و برای آن است که) اصلاح را در کشور تو آشکار سازیم تا بندگان ستم دیده‌ات، امان و آرامش یابند و مقررات تعطیل شده‌ات بر پا شود».
امام حسین (ع) در این فراز از سخنان خود، هدف از حرکت و رفتار خود را مشخص می‌سازد و نتیجه حرکت خود را، بازگشتن نشانه‌های دین خدا و برپایی مقررات تعطیل شده، اعلام می‌دارد. 

حضرت وقتی از بزرگان و صحابه مکه، اثری که بیانگر همراهی با ایشان باشد، ندید مرحله دوم فعالیت ارشادی خود را آغاز کرد. مرحله دوم حرکت ابا عبدالله (ع) خروج از مکه و روی آوردن به سوی کوفه بود. وقتی امام می‌خواست از مکه خارج شود، وصیت‌نامه‌ای نوشت و آن را به برادر خود محمد بن حنفیه داد. حضرت در این وصیت‌نامه می‌فرماید: «إمن برای جاه‌طلبی و کام‌جویی و آشوبگری و ستمگری قیام نکردم، بلکه برای اصلاح در کار امت جدم قیام کردم می‌خواهم امر به معروف و نهی از منکر و به شیوه جد و پدرم حرکت کنم». امام حسین (ع) در این فراز، هدف حرکت خود به ویژه خروج از مکه را بیان می‌فرماید و به نوعی به سؤالات مطرح شده، پاسخ می‌دهد و خود را پیرو پیامبر (ص) و علی (ع) معرفی و اعلام می‌کند که همه ما یک هدف و مسیر را دنبال می‌کنیم.

با دقت در این عبارت‌ها، می‌توان به این حقیقت رسید که امام در قدم اولِ فعالیت تبلیغی که همراه با آگاه سازی بزرگان است، به نوعی مصلحان و شرایط اصلاح را یادآوری می‌کند. این شرایط که با امر به معروف و نهی از منکر به دست می‌آید، عبارت‌اند از:
الف) اصلاحگری (امر به معروف) یک هدف مقدس و برای اجرای سخن دین  خداست.
ب) ستم‌دیدگان و ضعفا در این اصلاحگری امان می‌یابند.
ج) هدف اصلاحگری، قدرت طلبی و فزون خواهی نیست.
د) اصلاحگری باید در مسیر حرکت پیامبران باشد.

امام حسین(ع) به عنوان یک مصلح، چندین سال موضوع امر به معروف و نهی از منکر و اصلاح فردی و اجتماعی را برای حفظ سنت‌های اصیل اسلامی به عنوان یک اصل اساسی یادآوری می‌کند و عبرت گرفتن از دانشمندان آگاهی که به علم خود، عمل نمی‌کردند به عنوان یک اصل اساسی در حاکمیت طاغوت یادآوری می‌کند و مردم را از چنین رفتاری باز می‌دارد و می‌فرماید:

ای مردم! عبرت بگیرید از آنچه خداوند اولیای خود را نصیحت کرده است که از سرزنش عالمان یهود درس بگیرید؛ چرا که خداوند می‌فرماید: «پیشوایان یهود اگر آنها (حاکمان) را از گفتار گناه آلودشان باز می‌داشتند» و می‌فرماید: «نفرین خداوند بر کسانی از بنی اسرائیل باد که کفر ورزیدند». خداوند این موضوع (عدم انجام امر به معروف و نهی از منکر) را بر دانشمندان یهود عیب به حساب می‌آورد، برای اینکه آنها ستمگران را می‌بینند. کسانی که منکر و فساد در برابر آنها انجام می‌شود و آنها را از آن کار باز نمی‌دارند، به دلیل علاقه به چیزی است که این دانشمندان می‌خواهند به دست آورند و یا به خاطر ترس از آنها از آن دوری می‌کنند».

امام حسین(ع) در این فراز از سخن خویش که در جمع بزرگان صحابه در مکه ایراد فرمود، به برخی دیگر از ویژگی‌های مصلحان اشاره می‌فرماید و حق‌طلبی و حق‌گویی را یکی دیگر از آن ویژگی‌ها به حساب می‌آورد و با استناد به آیات قرآنی، دانشمندان یهود را به خاطر بیان نکردن حق، سزاوار لعن و نفرین می داند.

منبع: فرهنگ کوثر 1387 شماره 73