خداچیست؟
خدا کجاست؟
چرا نمی شود خدا را با چشم دید؟
چشمها او را درنمى یابند و اوست که دیدگان را درمى یابد و او لطیف آگاه است آیه (۱۰۳) سوره انعام
از دوران کودکی و در هر نقطه جهان که بوده ایم این پرسشها بارها به ذهنمان هجوم اورده است که ؛ خدا چیست؟ خدا کجاست؟ چرا دیده نمی شود؟
یک فیزیکدان معروف بنام پرفسور پل دیویس ( Paul Davies) که قبلا صاحب کرسی فیزیک آینشتین در دانشگاه کمبریج بود و الان در استرالیا بسر می برد کتابی با عنوان" : خدا و فیزیک جدید " نوشته و در آن به بررسی موضوع هستی خداوند و چیستی او از لحاظ فیزیک کوانتمی پرداخته است .
او در این کتاب اثبات می کند که خداوند نمی تواند شبیه هیچ چیز در عالم هستی و اشیاء و موضوعات داخل این جهان باشد. و هیچ چیز شبیه اونیست . چون او از ماده تشکیل نشده و اگر می بود حتما در بند زما ن و مکان گرفتار می شد و متعلق به همین دنیا بود و اصول مادی همین دنیا او را تحت تاثیر قرار می داد.
درصورتیکه او خالق جهان است و وابسته به این جهان نیست. در ضمن یکی از پارمترهای این جهان زمان است و چون خد عضو مجمو عه این جهان نیست پس زمان بر او تاثیری ندارد.
قرآن دربخشی از آیه ۱۱سوره شوری می گوید:
...چیزى مانند او نیست و اوست شنواى بینا (۱۱)
توضیحی که پرفسور دیویس می دهد می تواند راهگشا باشد ، که می گوید خدا شبیه هیچ چیز این جهان نیست و هیچ چیز این نیز شبیه او نیست ، چون هرچه در جهان هست از ماده تشکیل شده و ماده دائما در تغییر و تبدیل است. و خدا نمی تواند دچار تغییر و تبدیل شود چون او از ماده تشکیل نشده است. و دیگر جسم طبیعی چون از ماده تشکیل شده دیده می شود ولی خداوند جسم نیست و گرنه هم طبیعی بود و هم‌مادی!
پس وقتی می خواهیم بدانیم خدا چیست ؟ بهترین توضیح این است که هیچ چیز شبیه اونیست. با این تعریف و با این توضیح انسان در آرامش قرار می گیرد.
ابن سینا می گوید: ماهیت خداوند هما ن هستی و ذات غیر مرکب اوست که همه هستی ها از آن سر ریز می شود و هستی ها از هستی او فیضان دارد.
اما این که خدا کجاست؟
پرفسور دیویس در کتاب فوق توضیح می دهد که وقتی ما از " جا " و " مکان" صحبت می کنیم متظورمان جایی و مکانی در جهان خودمان است. از آنجا که خداوند خالق این جهان است و خود در داخل این جهان نگنجیده بنابر نمی توان جایی برای او تعیین کنیم. اما چون خالق این جهان و بوجود اورنده آن است بر این جهان کنترل و نظارت دارد.پس :
به هرجا بنگرم آنجا تو بینم!
قرآن می گوید:
مشرق و مغرب از آن خداست پس به هر سو رو کنید آنجا رو بسوی خداست آرى خدا گشایشگر داناست سوره بقره (۱۱۵
در حقیقت ما که در این جهان هستیم که مخلوق خداست خواه ناخواه رو بسوی او داریم و به هر طر ف نگاه کنیم سیطره او بر جهان حکمفرماست.او چون در بند این جهان نیست و در داخل این جهان قرار ندارد بنابر این گرفتار بند دست وپا گیرد جهت و سمت نیست. چون جهت و سمت ویژه آن چیزهایی است که داخل این جهان قرار دارند.
چرا نمی توان خدارا دید.
"چشمها او را درنمى یابند و اوست که دیدگان را درمى یابد و او لطیف آگاه است"
آیه (۱۰۳) سوره انعام
در بالا توضیح داده شد که خدا از ماده تشکیل نشده و مرکب نیست، اتمها او را بوجود نیاورده اند، و ذات او و هستی او با همه چیز تفاوت دارد. از سوی دیگر برای آنکه ما بتوانیم چیزی را در این جهان مشاهده کند باید که حتما آن چیز از اتمو ملکول تشکیل شده باشد که حالت مادی بگیرد و قابل دیدن باشد. ولی خدا ماده نیست و فاقد اتم و ملکول است.بنابر این نمی نوان او را دید ، مضافا بر این که ما فقط می توانیم اجسام و افراد موجود در جهان خودمان را مشاهده کنیم.و خدا جز و این جهان نیست و خالق آن است.
ممکن است پرسیده شود پس موضوع درک خداوند بکجا می کشد؟ پرفسور دیویس در کتاب خدا وفیزیک جدید مثالی آورده و می گوید: اگر انسانی سنگی به شیشه ای بزند و شیشه بشکند ، آیا شیشه می تواند علت اصلی شکستن خود ، یعنی انسانی را که سنگ به شیشه زده را درک کند و به ماهیت او پی ببرد؟ مسلما که نمی تواند. چون زننده سنگ بر شیشه خارج از جهان شیشه است و داخل دنیای درونی شیشه گرفتار نیست.